Kompendium wiedzy o dwujęzyczności w przedszkolu.

Metoda Early Partial Immersion, czyli częściowej immersji językowej, polega na intuicyjnym przyswajaniu języka angielskiego poprzez kontakt dziecka z lektorem. Drugi język jest używany jako środek komunikacji i interakcji przedszkolnej w ok. 50% wszystkich sytuacji komunikacyjnych, a w pozostałych sytuacjach język polski będący językiem ojczystym większości dzieci.

W Uśmiechu każdą grupą opiekuje się dwóch wykwalifikowanych wychowawców -polskojęzyczny oraz anglojęzyczny, który komunikuje się z przedszkolakami wyłącznie w języku angielskim.
Zapewniamy dzieciom codzienny kontakt z językiem angielskim, zarówno podczas zajęć dydaktycznych, zabaw muzycznych i ruchowych, jak również podczas swobodnej aktywności, spożywania posiłków czy zabiegów higienicznych. Takie sytuacje sprawiają, że umysł dziecka chłonie nowy język w sposób naturalny, tak jak w rodzinie dwujęzycznej. Dzieci są prowokowane do spontanicznego używania poznanych słów, zwrotów, a jednocześnie mobilizowane do poznawania nowego słownictwa.

We wczesnym etapie nauczania dzieci ważną rolę odgrywają ćwiczenia opierające się na metodzie „reagowania całym ciałem”, (Total Physical Responce), rytm i rym oraz zabawy z językiem. Dlatego też podczas codziennych zajęć dzieci uczą się piosenek, rymowanek, tekstów rytmizowanych. Dzięki temu dzieci mogą posługiwać się językiem angielskim w sposób naturalny, traktując go jako narzędzie do porozumiewania się.

Jak dziecko uczy się języka obcego?

Cały okres przedszkolny jest okresem intensywnego rozwoju języka ojczystego dzieci. Proces ten uznaje się za zakończony w wieku około 7 lat. Dzieci wykorzystują wówczas swoje naturalne, wrodzone zdolności uczenia się języka, komunikując się z osobami dorosłymi i rówieśnikami. Te same zdolności dzieci mogą wykorzystać, ucząc się drugiego języka. Aby proces ten został uruchomiony, dziecko musi być ‘zanurzone’ w drugim języku – słyszeć naturalne, autentyczne wypowiedzi formułowane w tym języku, mieć okazję do naśladowania wypowiedzi dorosłych i aktywnie uczestniczyć w interakcji językowej.

Na czym polega nauka języka obcego w przedszkolu dwujęzycznym?

Określenie ‘nauka języka obcego’ w przedszkolu w programach wychowania dwujęzycznego jest mylące. Tak naprawdę nie chodzi tu bowiem o naukę języka w sensie poznawania i przyswajania słownictwa i struktur językowych. Raczej o to, że język drugi staje się narzędziem ich ogólnego rozwoju poznawczego, intelektualnego, społecznego i emocjonalnego. Dzieci poznają dzięki drugiemu językowi swoje otoczenie i świat, gromadzą doświadczenia i wiedzę o sobie i swoim środowisku.
Nauczanie języka obcego w przedszkolu jest raczej nauczaniem treści poprzez język obcy, a nie nauczaniem słownictwa i gramatyki.

Czy dzieci rozumieją kiedy wychowawca zwraca się do nich w obcym języku?

Jeśli użycie języka i interakcja językowa mają konkretny i zrozumiały dla dziecka kontekst sytuacyjny i są powiązane z konkretnymi działaniami, to dzieci na ogół nie mają żadnych problemów z zaakceptowaniem obecności nowego języka i bardzo szybko „rozpracowują” znaczenie wyrażeń językowych. Dzieje się tak dlatego, że takie warunki nauki drugiego języka odpowiadają w dużej mierze warunkom przyswajania języka ojczystego i dzieci mogą stosować w nim, oczywiście nieświadomie, te same strategie, które stosowały ucząc się swojego pierwszego języka.

Czy dzieci dwujęzyczne są opóźnione w rozwoju mowy?

Badania naukowe dają na to pytanie odpowiedź przeczącą. Rozwój językowy bilingualnego dziecka przebiega równolegle w obu językach, nawet wtedy, gdy drugi język nie jest używany w kontaktach z dzieckiem od samego początku. W warunkach sprzyjających rozwojowi obydwu języków każde dziecko, niezależnie od swoich indywidualnych predyspozycji może rozwinąć pełną kompetencję bilingualną. Wczesny kontakt dziecka z więcej niż jednym językiem nie przynosi więc żadnych negatywnych skutków dla jego rozwoju językowego.

Czy dzieci dwujęzyczne mieszają oba języki?

Tak, w pierwszych dwóch latach wychowania dwujęzycznego często dochodzi do mieszania przez dziecko obu języków. Zjawisko to nosi nazwę code-mixing. Dzieje się tak dlatego, że dziecko dość późno zyskuje świadomość istnienia dwóch różnych systemów językowych. Jednakże w późniejszym okresie dziecko na ogół nie ma problemów z wyborem danego języka w zależności od osoby partnera komunikacyjnego i sytuacji komunikacyjnej.

Czy dwujęzyczność wspiera rozwój inteligencji i zdolności poznawczych dzieci?

Dwujęzyczność ma pozytywny wpływ na zdolności poznawcze i inteligencję człowieka, choć nie w sensie wyższego ilorazu inteligencji. Osoby dwujęzyczne mają przewagę przede wszystkim w zakresie kreatywnego myślenia i elastyczności poznawczej – rozwiązywania problemów. Cechuje je także większa wrażliwość na wszelkie zjawiska językowe, potrafią też lepiej analizować swoją wiedzę i język oraz kontrolować procesy przetwarzania informacji językowej. Potwierdzają to liczne badania naukowe prowadzone na całym świecie.